فارسی دهم نشر الگو
مقدمه
کتاب فارسی دهم نشر الگو به شیوه ای کاملا تستی نوشته شده و نیاز دانش آموزان پایه دهم را در زمینه ی امتحانات تشریحی برطرف نمی کند. سبک کتاب کاملا موضوعی است و دانش آموز اگر بخواهد به عنوان مثال درس 10 کتاب درسی را بخواند، باید یک بار به بخش لغت و املا و یک بار به بخش قرابت و به همین ترتیب مراجعه کند. لحن کتاب فارسی دهم نشر الگو رسمی است و بر خلاف بسیاری از کتب جدید در جایی از کتاب مولف با دانش آموز صحبت نمی کند و خبری از بحث های خارج از چارچوب نیست.
آموزش (درسنامه)
نخستین بخش کتاب فارسی دهم نشر الگو معانی لغات و لیست املاهای مهم است. در قدم اول مولف لغات ستاره دار را همان طور که در انتهای کتاب درسی آورده شده لیست کرده است و بعد آن لغات بی ستاره آورده شده که تعادل در آن ها رعایت شده: نه لغات خیلی ساده قرار گرفته اند، نه لغاتی که ممکن است کسی بلد نباشد حذف شده. ترتیب قرارگیری لغات لیست حروف الفباست که بهتر بود به ترتیب حضور آن لغت در درس قرار می گرفت تا داستانی بودن دروس به دانش آموز در حفظ لغات کمک کند. لیست لغات مهم املایی به شکلی جدا آمده است و متشابهات املایی هم در آن در نظر گرفته شده است. همچنین در انتهای قسمت لغات و املا تمرینی شامل 50 عبارت در نظر گرفته شده که باید بین دو لغت با تشابه املایی انتخاب کنید که با توجه به ضعف دانش آموزان در زمینه ی تشابهات املایی ایده ی خوبی است. مجموعا لیست لغات و املای این کتاب در بهترین حالت است.
سبکی که در قرابت معنایی اتخاذ شده بسیار کامل و جالب توجه است. در ابتدای هر درس مفاهیم کلی آن درس مورد بررسی قرار گرفته که با توجه به تست های جدید کنکور که می گوید کدام بیت به مفهوم فلان درس نزدیک تر است، ایده ی خوبی در درسنامه بنظر می رسد. بعد از آن تمامی مفاهیم آن درس به ترتیب آورده شده و اشاره می کند که این مفهوم در کدام عبارت کتاب قرار گرفته و همچنین تعدادی بیت خارج از کتاب برای آن مفهوم آورده شده که نقش کنکور سراسری در آن مشهود است. همچنین تمرینی کوتاه در انتهای درسنامه آورده شده که برای سنجش اینکه آیا آماده ی تست زدن هستید یا خیر مناسب است. درسنامه های مرتبط به آرایه بسیار خلاصه هستند و اگر در فهم یک آرایه مشکل داشته باشید، نمی توانید نیازتان را با توضیخات این کتاب برطرف کنید. همچنین تعدادی از آرایه هایی که در کتاب درسی پایه دهم اشاره نشده اند، در این کتاب تحت عنوان نگاهی به آینده آمده اند که با توجه به رابطه ی آرایه ها با هم و لزوم یادگیری سریع تر آرایه ها می تواند نیاز دانش آموز را از منابع دیگر برطرف کند.
این کتاب ایده ی خاصی را در مواجهه با سبک نامنظم کتاب درسی در آموزش دستور زبان فارسی برگزیده است. به عنوان مثال بحث ساختمان واژه در 5 درس کتاب درسی به شکل تکه تکه آمده است که فقط باعث یادگیری ناقص دانش آموزان می شود. اما کتاب فارسی دهم نشر الگو همانند کتب نظام قدیم تمامی مطالب مرتبط با این مبحث را کنار هم آورده است و دانش آموز می تواند از مشکل آشفتگی مطالب کتاب خلاص شود. همچنین مثال های زیادی آورده شده و مشکلی از بابت یادگیری مطالب وجود نخواهد داشت. تنها مشکل این روش ممکن است این باشد که دانش آموزانی که با برنامه ی آزمون حرکت می کنند، مجبورند برای دستور زبان یک درس، کل مطالب مربوط به دروس دیگر هم بخوانند که اگرچه کمی افزایش حجم مطالب اذیت کننده است ولی خیالشان راحت است که برای کنکور آماده تر هستند. همچنین تاریخ ادبیات اندک کتاب درسی به شکل جداول و کاریکاتورهای گوناگون آمده اند و کتاب فارسی دهم نشر الگو در این بخش عالی کار کرده است.
تست (تمرین)
تست های کتاب فارسی دهم نشر الگو در بخش لغت و املا اصلا کافی نیستند و فقط جهت رفع تکلیف آمده اند. یعنی هدف اصلی تست حفظیات که تثبیت آن ها در ذهن است در نظر گرفته نشده و فقط برای افرادی مناسب است که برای حفظیات ترجیح می دهند لیست بخوانند تا تست بزنند. به هر حال تست های این بخش نیاز خیلی از دانش آموزان را برطرف نمی کند. همچنین در تاریخ ادبیات تست کلی وجود دارد که با توجه به حجم خیلی کم تاریخ ادبیات در کتاب درسی، منطقی به نظر می رسد. در مورد دستور زبان فارسی تست های کتاب گزینش خوبی داشته اند و تعداد خوبی از سوالات کنکور در آن ها گنجانده شده. اگرچه مشخص نیست که دستور زبان فارسی در کنکور نظام جدید تا چه حد اهمیت دارد ولی تعداد تست های این بحث در کتاب کم است و مولف می توانست با افزایش تعداد تست های تالیفی و آزمون های آزمایشی تمرین بیشتری برای دانش آموزان قرار دهد.
تست های قرابت به شکل درس به درس نیامده و هر فصل تست های مربوط به خود را دارد که این امر ممکن است برای افرادی که می خواهند درس به درس پیشروی کنند، خوشایند نباشد. همچنین مولف از تست های کنکور بهره ی خوبی گرفته و به اندازه کافی از آن ها قرار داده است. در مورد آرایه هم ابتدا برای هر آرایه تعداد معقولی تست در نظر گرفته شده و در آخر برای ترکیب همه ی آرایه ها در حدود 50 تست آمده است. این قضیه برای افرادی که در یک آرایه ی خاص مشکل دارند، قابلیت تمرین بیشتری دارد ولی افرادی که در آرایه تسلط خوبی دارند به هیج وجه نمی توانند با تست های کتاب فارسی دهم نشر الگو کار خود را راه بیندازند.
در مجموع تعداد تست های این کتاب کم است و پاسخنامه ی آن هم بسیار خلاصه و فقط جهت اینکه بدانید چرا فلان گزینه جواب هست یا نیست به کار می آید. همچنین منبع تست مثلا به شکل سراسری 91 آن هم در پاسخنامه آمده است که دانش آموز قبل از زدن تست نداند دارد تست کنکور می زند یا نه و رشته ی کنکور مربوطه هم آورده نشده که اگر بخواهید آن تست را در کتاب دیگری بیابید کارتان را سخت می کند. همچنین تعداد بسیار اندکی از سوالات گزینه 2 و قلمچی در کتاب آمده اند.
جمع بندی
کتاب فارسی دهم نشر الگو برای افرادی که به یادگیری ادبیات به عنوان یک درس متوسط یا ضعیفشان احتیاج دارند، توصیه نمی شود. در بسیاری از قسمت های کتاب خلاصه عمل شده و تست های کتاب کافی نیست. این خلاصه بودن به معنای نقص نیست و فقط برای افرادی که توضیحات زیادی لازم دارند نمی تواند اولویت اول باشد. البته محتوای کتاب کاملا در راستای کنکور نوشته شده است و ایده های خوبی مانند تمرین های غیرتستی (به عنوان مقدمه ای برای شروع تست) در آن گنجانده شده است. در کل اگر ادبیات را به شکل متوسط به بالا بلدید و در درک مفاهیم آن مشکل زیادی ندارید تعداد تست های آن و توضیحات ارائه شده در حالت ایده آل هستند و خواندن آن به عنوان تنها منبع تستی مشکلی ندارد. کتاب فارسی دهم نشر الگو برای افرادی که می خواهند همگام با آموزش معلم و مخصوصا به شکل موضوعی ادبیات کار کنند، مناسب است